Κυριακή 6 Μαρτίου 2016

Αμφίπολη: Διαφωνίες και ένα νέο εύρημα


Νέες συζητήσεις και διαφωνίες ως προς τη χρονολόγηση, ένα νέο εύρημα από τον ευρύ χώρο των νεκροταφείων της Αμφίπολης πέριξ του περιβόλου του μνημειακού οικοδομήματος, το οποίο όπως εικάζει ο εισηγητής απεικονίζει τον Μέγα Αλέξανδρο, καθώς και ίχνη καύσης, ήταν τα νέα στοιχεία που κατέθεσαν οι επιστήμονες στο ΑΠΘ, στο πλαίσιο του ετήσιου επιστημονικού συνεδρίου για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη.

Στην κατάμεστη ιστορική αίθουσα τελετών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ - στην ίδια αίθουσα όπου τον Νοέμβριο του 1978 ο αείμνηστος Καθηγητής Μ. Ανδρόνικος παρουσίασε εν μέσω χιλιάδων επιστημόνων και κοινού τα ευρήματα της Βεργίνας - συγκεντρώθηκαν από νωρίς το πρωί της Παρασκευής 4/3/2016, εκατοντάδες αρχαιολόγοι και ενδιαφερόμενοι για το εύρημα, δημιουργώντας το αδιαχώρητο. Οι εννέα εισηγήσεις της ενότητας της Αμφίπολης μονοπώλησαν το ενδιαφέρον αλλά και τον χρόνο του συνεδρίου καθώς η προβλεπόμενη διάρκειά τους ξεπεράστηκε κατά πολύ - λόγω της έντονης συζήτησης και κατάθεσης απόψεων που ακολούθησε - φτάνοντας ως αργά το απόγευμα.

Στην εισήγησή της, η κα Κατερίνα Περιστέρη επανέλαβε τα όσα είχε αναφέρει τον περασμένο Σεπτέμβριο, σε σχετική εκδήλωση του συλλόγου αποφοίτων ΑΠΘ. Αναφέρθηκε αναλυτικά στην ανασκαφή από την έναρξή της μέχρι και το 2014, μίλησε για τον μνημειακό ταφικό περίβολο με περίμετρο 497 μέτρα, ύψος 3 μέτρα και διάμετρο 158,40 μέτρα, τον κατασκευασμένο από μάρμαρο Θάσου, για τη θέση του λέοντα στην κορυφή του τύμβου, για το βοτσαλωτό δάπεδο, τις Σφίγγες και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά τους, ενώ  έκανε συνεχείς αντιπαραβολές και υπογράμμιζε τα κοινά μορφολογικά χαρακτηριστικά και την αισθητική άποψη των δημιουργών τους με ανάλογα ευρήματα της ιδίας περιόδου (4ος π.Χ. αιώνα) που εντοπίστηκαν ανά την Ελλάδα – όπως βοτσαλωτά δάπεδα σε οικίες της Πέλλας, αλλά και Καρυάτιδες στην περιοχή Σβεστάρι της Βουλγαρίας κ.ά.

Παράλληλα, η κα Περιστέρη αναφέρθηκε στα ίχνη σκελετικού υλικού που εντοπίστηκαν - μιας γυναίκας, ενός άνδρα, ενός παιδιού και μια καύση-, στην πλούσια κεραμική, στα νομίσματα με απεικονίσεις του Κασσάνδρου, του Αλεξάνδρου Γ΄, τα νομογράμματα του Αντιγόνου Γονατά κ.ά.


Μετά την κα Περιστέρη ακολούθησε εισηγούμενος ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής Μιχάλης Λεφαντζής, ο οποίος, επίσης, επανέλαβε τις υποθέσεις τους με βάση την αποκωδικοποίηση των θραυσμάτων των οικοδομικών επιγραφών που βρέθηκαν λίγα χιλιόμετρα νότια της Αμφίπολης, σύμφωνα με τις οποίες αναφέρονται τα εξής: «Εγώ ο Αντίγονος, παρέλαβα οικοδομικό υλικό για την ανέγερση μνημείου προς τιμήν του Ηφαιστίωνος ...(Οι ευμεγέθεις επιγραφές - περί τα 25 εκατοστά σε ύψος - με την «υπογραφή» ΑΝΤ που συναντάται σε όλους τους Αντιγονίδες και εδώ αποδίδεται στον Αντίγονο τον Μονόφθαλμο (323-318 π.Χ.), φέρουν χαραγμένη τη λέξη «ΠΑΡΕΛΑΒΟΝ» και στο τέλος το σύμπλεγμα γραμμάτων που σχηματίζει το όνομα «Ηφαιστίωνος» - δηλαδή, εγώ ο Αντίγονος, παρέλαβα οικοδομικό υλικό για την ανέγερση μνημείου προς τιμήν τού Ηφαιστίωνος).

Το νέο στοιχείο (σε επίπεδο ευρημάτων) κατέθεσε ο Ιταλός αρχαιολόγος Αντόνιο Κόρσο. Πρόκειται για μαρμάρινα μέλη από ζωοφόρο του βάθρου του λέοντος που εντοπίστηκαν περί τα 120 μέτρα μακριά από τον περίβολο του τύμβου, εν μέσω έκτασης με εκατοντάδες ταφές. Στο εντοπισθέν θραύσμα είναι εμφανής η ανάγλυφη παράσταση πολεμιστή με κράνος, ασπίδα και υπερμέγεθες δόρυ ενώ διακρίνονται η κεφαλή ενός αλόγου, ένα φίδι κι ένα μέρος δέντρου.

Στην εκτός προγράμματος ομιλία του στην εκδήλωση του ΑΠΘ (στις 30-9-2015), ο Αρχιτέκτονας της ανασκαφικης ομαδας του τύμβου Καστά της Αμφίπολης κ. Μιχάλης Λεφαντζής, δίνει για πρώτη φορά σημαντικά στοιχεία τόσο για την χρονολόγηση του Μνημείου -Ηρώου Ηφαιστίωνα, όσο και για τα μονογράμματα που εντοπίστηκαν, τα μυστικά της κατασκευής του Τύμβου, τη θέση του Λέοντα αλλά και στοιχεία για τα ιστορικά πρόσωπα που συνδέονται με την κατασκευή του Μνημείου της Αμφίπολης.

Το σωζόμενο ανάγλυφο θραύσμα έχει ύψος 1,60 μ. και εκτιμάται ότι έφθανε συνολικά τα 2,70 μ. Σύμφωνα με τον κ. Κόρσο, η όψη του πολεμιστή «ταυτίζεται» με αυτή του Μεγάλου Αλεξάνδρου (λόγω της κλίσης των μαλλιών του και της μορφής του), ο οποίος φέρει τον υπερμεγέθη οπλισμό του αφηρωισμένου φίλου και συμπολεμιστή του Ηφαιστίωνα.

Τις εικασίες του κ. Κόρσο αλλά και μέρος των τοποθετήσεων της κας Περιστέρη και των υπόλοιπων εισηγητών αμφισβήτησαν - ή ζήτησαν πρόσθετες εξηγήσεις - συνάδελφοί τους και μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας που είχαν κατακλύσει το ακροατήριο.

«Βρισκόμαστε σε μια ενότητα του συνεδρίου του ΑΕΜΘ και όχι σε ημερίδα για την Αμφίπολη. Ας μην υπάρχουν άλλες βιασύνες για την ερμηνεία, η συζήτηση για το υλικό της ανασκαφής θα διαρκέσει χρόνια. Η αρχή έγινε. Αρκεί η συζήτηση αυτή να γίνεται ανάμεσα σε ειδικούς, στον φυσικό της χώρο που είναι τα επιστημονικά αρχαιολογικά συνέδρια και όχι τόσο δημόσια όσο κατέστη τα προηγούμενα χρόνια», ανέφερε η πρόεδρος της συνεδρίας, κα Μαρία Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, που αναγκάστηκε να παρέμβει.

Το 28ο συνέδριο για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη τη χρονιά που πέρασε,  ολοκληρώθηκε το Σάββατο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: