Τετάρτη 6 Μαΐου 2015

Ο οφιόσχημος κίονας - ανάθεμα της Μάχης των Πλαταιών ξανά στους Δελφούς


Ένα ορειχάλκινο αντίγραφο του οφιόσχημου κίονα, ανάθημα το οποίο είχαν αφιερώσει στους Δελφούς το 477 π.Χ. και οι 31 ελληνικές πόλεις που πολέμησαν στη Μάχη των Πλαταιών, που στήριζε τον τρίποδα, θα θα τοποθετηθεί στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών, σύμφωνα με την ομόφωνη θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.

Ο χάλκινος οφιόσχημος κίονας, που σύμφωνα με τον Ηρόδοτο είχε κατασκευαστεί από περσικά λάφυρα, αποτελούνταν από τρία στριφογυριστά φίδια, στο σώμα των οποίων ήταν χαραγμένα τα ονόματα των πόλεων που είχαν πολεμήσει στην ένδοξη μάχη. Τα κεφάλια των φιδιών στήριζαν χρυσό λέβητα, τον οποίον έλιωσαν οι Φωκείς για να καλύψουν τις ανάγκες του Γ’ Ιερού Πολέμου. Είναι, δε, γνωστό από μικρογραφίες της οθωμανικής περιόδου ότι ο κίονας με τις τρεις κεφαλές των όφεων ήταν ακέραιος έως και τον 16ο αι. Από αυτές πλέον σώζεται μόνο η μια, αποκομμένη από τον κορμό της που δεν διατηρήθηκε, η οποία βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης.

Το ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα –που παρουσιάστηκε με λεπτομέρειες στο ΚΑΣ, τα μέλη του οποίου το υποδέχτηκαν με πολλά θετικά σχόλια– αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον των επισκεπτών, αλλά και να επανορθώσει ένα «ιστορικό» λάθος, που όμως αν δεν είχε συμβεί, το αυθεντικό μνημείο θα είχε χαθεί για πάντα. Κι αυτό γιατί ο ορειχάλκινος κίονας με τη μορφή τριών φιδιών, ύψους 6 μέτρων, που παρέμενε στην αρχική του θέση μέχρι και τον 4ο αι. μ.Χ., αποσπάστηκε και μεταφέρθηκε στη νέα Ρώμη, την Κωνσταντινούπολη, από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο. Εκεί στήθηκε στο μέσον του Ιππόδρομου, σημείο όπου διατηρείται έως και σήμερα, μαρτυρώντας την εξέχουσα συμβολική σημασία που είχε για τη νέα πρωτεύουσα. Το γεγονός, δε, ότι είναι το μοναδικό χάλκινο ανάθημα της ελληνικής αρχαιότητας, που διατηρήθηκε ορατό ανά τους αιώνες, χωρίς ποτέ να χαθεί, το κάνει ακόμα πιο σημαντικό.

Το γύψινο εκμαγείο του οφιόσχημου στηρίγματος κατασκευάστηκε και μεταφέρθηκε από την Κωνσταντινούπολη στο Μουσείο των Δελφών –όπου και φυλάσσεται σε αποθήκη από το 1980– μετά από πρωτοβουλία του τέως Εφόρου Αρχαιοτήτων, καθηγητή Πέτρου Θέμελη. Μάλιστα, στο αντίγραφο αυτό διατηρούνται σε καλή κατάσταση οι εγχάρακτες επιγραφές με τα ονόματα των ελληνικών πόλεων που συμμετείχαν στη μάχη των Πλαταιών (Λακεδαιμόνιοι, Αθηναίοι, Κορίνθιοι, Θεσπιείς, Τήνιοι, Λευκάδιοι, Κύθνιοι, Σίφνιοι κ.ά.), ονόματα τα οποία έχουν σχεδόν σβηστεί από το πρωτότυπο, λόγω της οξείδωσης και της μακραίωνης παραμονής του στις καιρικές συνθήκες.

Δεν υπάρχουν σχόλια: