Ο κόσμος των Ultras: Το ντέρμπι του Ελσίνκι (The Stadin Derby)

Δημήτρης Βαρσάνης

Πολλά ντέρμπι έχουν περιόδους όπου οι δύο ομάδες που συμπεριλαμβάνονται δεν θα συναντηθούν για λίγο καιρό.

Η West Ham και η Milwall είναι συχνά σε διαφορετικές κατηγορίες όμως μοιράστηκαν απίστευτα έντονα ματς όταν βρέθηκαν αντιμέτωπες στη Championship. Υπήρχαν ακόμη και δύο χρόνια χωρίς το παγκοσμίου φήμης ντέρμπι της Μαδρίτης, όταν η Atletico Madrid υποβιβάστηκε από τη La Liga. Εντούτοις λίγα σύνολα οπαδών θα έπρεπε να περιμένουν πολύ καιρό για να διαδοθεί το ντέρμπι τους όπως εκείνα της HJK και της HIFK.

Οι δύο μεγαλύτερες ομάδες του Ελσίνκι είναι από τους πιο πετυχημένους συλλόγους στην ιστορία του φινλανδικού ποδοσφαίρου. Η HJK έχει πάρει 44 εγχώρια τρόπαια, συμπεριλαμβανομένων έξι διαδοχικών πρωταθλημάτων μεταξύ του 2009 και του 2014. Είναι επίσης το πρώτο Φινλανδικό κλαμπ που εκπροσώπησε το Έθνος του στους ομίλους του Champions League και του Europa League.

Η HIFK από την άλλη έχει κατακτήσει επτά πρωταθλήματα και στα μέσα της δεκαετίας του 1900 η ​​αντιπαλότητα μεταξύ των δύο ομάδων θα σήμαινε κάτι περισσότερο από τα δικαιώματα της πόλης, καθώς η HJK και η HIFK συχνά θα πολεμούσαν για να δουν ποιοι θα στεφθούν πρωταθλητές Φινλανδίας. Ωστόσο παρά τις επιτυχίες της η HIFK χάθηκε από την κορυφαία κατηγορία του Φινλανδικού ποδοσφαίρου, η οποία ήταν τότε γνωστή ως Mestaruussarja το 1972 και παρέμεινε έξω από αυτήν για 43 χρόνια επιστρέφοντας  το 2015 οπότε και είναι γνωστή ως Veikkausliiga εδώ και 25 χρόνια.

Η άνοδος της HIFK στη Veikkausliiga σηματοδότησε το τέλος της μεγάλης αναμονής για το Stadin derby, το μεγαλύτερο ντέρμπι στο Ελσίνκι. Αυτό ήρθε σε μια πολύ σημαντική στιγμή για τον αθλητισμό στη Φινλανδική πρωτεύουσα. Το χόκεϊ επί πάγου ήταν προηγουμένως το άθλημα που είχε τη μεγαλύτερη αντιπαλότητα της πόλης, η οποία άνηκε μεταξύ της ομάδας χόκεϊ επί πάγου της HIFK και της Jokerit Helsinki.

Ωστόσο μετά τη κατάκτηση της Φινλανδικής Λίγκας για έξι φορές και πιο πρόσφατα το 2002, η Jokerit επέλεξε να μετακομίσει στην Ρωσική Kontinental Hockey League την σεζόν 2014-15. Αυτό άφησε την πρωτεύουσα της Φινλανδίας χωρίς κανένα μεγάλο ντέρμπι στα σημαντικότερα αθλήματα της χώρας, μέχρι η ποδοσφαιρική έκδοση της HIFK κερδίσει αυτή την άνοδο και δημιουργήσει μια σύγκρουση πρωταθλήματος με την HJK.

Μετά από τόσο μεγάλη αναμονή στις κατώτερες κατηγορίες του Φινλανδικού ποδοσφαίρου, η άνοδος της HIFK στη Veikkausliiga ήταν εκπληκτικά γρήγορη όταν άρχισε. Προβιβάστηκε από την Kakkonen (τρίτη κατηγορία του Φινλανδικού ποδοσφαίρου) το 2013 ύστερα από την πρωτιά του Ανατολικού τμήματος, πριν νικήσει τη PS Kemi με 1-0 στα πλέι - οφ ανόδου χάρη σε ένα νικητήριο τέρμα στο 89’. Στη συνέχεια πήρε τη δεύτερη διαδοχική άνοδο παίρνοντας τον τίτλο της Ykkönen στη διαφορά τερμάτων, καταλήγοντας τελικά στην κορυφαία κατηγορία του Φινλανδικού ποδοσφαίρου και δημιουργώντας μια αναμέτρηση μεταξύ της HJK και της HIFK.

Δεν ήταν γνωστό πόσο πολύ η αντιπαλότητα θα παρέμενε άθικτη όταν η HIFK επανήλθε στη πρώτη κατηγορία όμως σύντομα συνειδητοποιήθηκε ότι ήταν τόσο διαδεδομένη όσο ποτέ για τις δύο ομάδες. Ο αθλητικός δημοσιογράφος της Helsingin Sanomat Ari Virtanen δήλωσε: "Δεν είναι τόσο έντονη η αντιπαλότητα στον αγωνιστικό χώρο όσο εκτός. Η HIFK δεν έχει παίξει ποτέ στη Veikkausliiga από τότε που δημιουργήθηκε το 1990. Έτσι μετά την επιστροφή της μετά από 43 χρόνια εξορίας, κανείς δεν ήξερε πραγματικά πόσο σκληρό θα ήταν αυτό το ντέρμπι. Το 2015 αποδείχθηκε ότι είναι το πιο έντονο που υπάρχει στη Φινλανδία και αμέσως εξελίχθηκε σε μια τεράστια κατάσταση. Σίγουρα δίνει ώθηση στους συλλόγους και τώρα όλοι στο Ελσίνκι βλέπουν αυτό που λείπει”.

Είναι σαφές ότι το Stadin Derby είναι ένας αγώνας εξαιρετικής σημασίας για την HIFK. Ακόμη και αν περνά το χρόνο της στη Veikkausliiga μέσα και γύρω από τη ζώνη του υποβιβασμού και η HJK βρίσκεται πάντα στις πρώτες θέσεις της βαθμολογίας, σε επτά παιχνίδια πρωταθλήματος και οι δύο ομάδες πήραν μία φορά το ντέρμπι και οι υπόλοιποι αγώνες ολοκληρώθηκαν ισόπαλοι.

Αν και νωρίτερα αυτή τη σεζόν η HJK ανακηρύχθηκε νικήτρια με 4-0 για το Κύπελλο Suomen, επιδεικνύονταν ότι διαθέτοντας τα μεγαλύτερα αστέρια στο Φινλανδικό ποδόσφαιρο μπορεί να βοηθήσει μια ομάδα όπως η HJK να πατήσει κορυφή, ακόμα και σε τέτοια ντέρμπι που μπορεί να κερδηθούν και να χαθούν λόγω επιθυμίας και πάθους. Ακόμα επικράτησε με 2-0 και στον πιο πρόσφατο αγώνα μεταξύ των δύο πλευρών στις 31 Ιουλίου του 2017 χάρη στα τέρματα από τους Hannu Patronen και Filip Valenčič.

Όσο σαφής ή ασαφής είναι το χάσμα κλάσης ανάμεσα στις δύο πλευρές όταν βρίσκονται στον αγωνιστικό χώρο, το εμφανίζει στο τέλος ο βαθμολογικός πίνακας του πρωταθλήματος. Την περασμένη σεζόν η HJK τερμάτισε δεύτερη στην Veikkausliiga ενώ η αντίπαλος της δέκατη, μόλις δύο βαθμούς πάνω από τη ζώνη του υποβιβασμού. Φαίνεται ότι η HIFK θα είναι στην ίδια θέση με την περασμένη σεζόν, καθώς περνά το περισσότερο της χρόνο στη ζώνη του υποβιβασμού όμως είναι βασικό να παραμείνει στη κατηγορία τόσο για αυτήν όσο και για το Stadin Derby. Ο Ari συγκεκριμένα είπε: "Είναι κρίσιμο. Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Ίσως είναι πιο δύσκολο να επιστρέψουμε στο πρωτάθλημα παρά να μείνουμε εκεί”.

Η σκέψη ότι το Ελσίνκι θα μείνει και πάλι χωρίς ντέρμπι δεν θέλει να την εξετάζει κανείς στη πόλη, καθώς είναι ένα πραγματικό θέαμα και για τις δύο πλευρές. Μοιράζονται το ίδιο στάδιο (το Stadium Sonera των 10.770 θέσεων) και η καλύτερη προσέλευση και ατμόσφαιρα γίνεται μόνο όταν λαμβάνει χώρα το Stadin Derby. Παρακολουθήστε οποιοδήποτε αγώνα της Veikkausliiga και δεν θα ακούσετε πολύ τραγούδι ή δεν θα δείτε γεμάτες θέσεις όπως θα γίνεται την ημέρα του ντέρμπι. Σε μια χώρα όπου πολλοί ντόπιοι επιλέγουν να υποστηρίξουν ομάδες από μεγάλα πρωταθλήματα όπως η Premier League και η Bundesliga, αυτό θα μπορούσε να είναι ένας σημαντικός παράγοντας για να φέρει περισσότερους ανθρώπους σε τακτική βάση.

Παρόλο που αυτό συμβαίνει ίσως να είναι δύσκολο για την HIFK να αποκομίσει πραγματικά οφέλη, καθώς παρότι το Sonera Stadium ανήκει κυρίως στην πόλη είναι η HJK που είναι ιδιοκτήτρια της εταιρείας που τρέχει το γήπεδο, το οποίο μπορεί να χτυπήσει τα έσοδα της HIFK από έναν αγώνα της. Αυτό είναι πολύ σημαντικό επειδή το κλαμπ έδειξε ότι πρέπει να βρει κάθε δυνατό τρόπο να πάρει κεφάλαια για να βοηθήσουν το σύλλογο. Όταν ανέβηκαν το 2014 πούλησαν μετοχές του συλλόγου στους υποστηρικτές τους για να συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση της υπογραφής νέων παικτών, καθώς και να τους κάνουν να αισθάνονται ένα ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι του συλλόγου.

Σε αντίθεση με το γεγονός ότι η HJK είναι ο μεγαλύτερος σύλλογος στη Φινλανδία με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό και τη μεγαλύτερη μέση προσέλευση, καθώς και τη πιο γεμάτη τροπαιοθήκη είναι σαφές ότι οι δύο πλευρές είχαν πολύ διαφορετικές τύχες. Ενώ η HJK καταφέρνει να φέρει ταλέντο από χώρες όπως η Κολομβία, η Γκάνα και το Βέλγιο, η HIFK περιορίστηκε να ψάξει στη Φινλανδία. Τρεις από τις πιο πρόσφατες μεταγραφές της είναι από τους PK-35 Vantaa, οι οποίοι διαλύθηκαν στο τέλος της περασμένης σεζόν μετά τον υποβιβασμό τους από την Veikkausliiga ενώ οι υπόλοιποι ήταν ελεύθερες μεταγραφές ή δανεισμοί.

Ένας από αυτούς που μετακόμισαν στην HIFK ήταν ο μύθος του Φινλανδικού ποδοσφαίρου Mikael Forssell ο οποίος στην πραγματικότητα υπέγραψε από την HJK. Ο επιθετικός έβαλε 29 γκολ σε 87 αναμετρήσεις για την Εθνική ομάδα και αγωνίστηκε για ομάδες όπως η Chelsea, η Birmingham City και η Leeds United στην Αγγλία αλλά επέστρεψε στη πατρίδα του το 2016 μετά την μεταγραφή του στη HJK από την VFL Bochum.

Αυτή ήταν η τρίτη θητεία του στο σύλλογο καθώς πέρασε από την ακαδημία τους και αγωνίστηκε το 2013 και το 2014, αλλά μετά από τέσσερα γκολ σε 23 εμφανίσεις σε όλες τις διοργανώσεις την περασμένη σεζόν, του επιτράπηκε να μετακινηθεί στη HIFK. Αφού δεν ήταν το αστέρι την περασμένη σεζόν μοιάζει ότι θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη νέα του ομάδα.

Συγκεκριμένα παίρνει πολύ περισσότερο χρόνο συμμετοχής από ότι στη HJK και όταν έκανε το ντεμπούτο του στην HIFK εναντίον της Rovaniemi, σημείωσε το πρώτο του γκολ για το κλαμπ σε μια νίκη με 1-0, τη μόνη νίκη της HIFK στις 13 πρώτες αγωνιστικές της Veikkausliiga. Οι οκτώ αγώνες που ακολούθησαν χωρίς νίκη τελείωσε μετά από μια εκτός έδρας νίκη με 3-0 επί της ανταγωνίστριας της JJK Jyvaskyla, με τον Forssell να βάζει το τελευταίο τέρμα της αναμέτρησης από το σημείο του πέναλτι.

Ξεκίνησε επίσης στο πρώτο Stadin Derby του πρωταθλήματος, το οποίο ολοκληρώθηκε με λευκή ισοπαλία στις 23 Μαΐου του 2017 πριν αρχίσει να αφήνει το σημάδι του. Ούτε αυτός ούτε πολλοί άλλοι στον αγωνιστικό χώρο κατάφεραν να λάμψουν εκείνη τη μέρα, καθώς η ένταση και των δύο ομάδων επικρατούσε από το τεχνικό κομμάτι του παιχνιδιού. Ο Morelos - ο οποίος ήταν ο πρώτος που σκόραρε το πρώτο από τα τέσσερα γκολ του ντέρμπι - όταν μετακόμισε στη Rangers στα μέσα Ιουνίου είχε πολύ λίγες στιγμές λαμπρότητας και ήταν σαφές το πόσο απογοητευμένος φάνηκε.

Σε τέτοιο σημείο να φτάσει να κλωτσήσει την μπάλα στον αέρα με θυμό αμέσως μετά από ένα φάουλ που δεν του δόθηκε. Ο Demba Savage της HJK - ο οποίος υπέγραψε από την Σουηδική BK Häcken αυτό το καλοκαίρι - είχε τις καλύτερες ευκαιρίες όμως απέτυχε να παραδώσει οποιοδήποτε είδος κυνισμού. Ο ίδιος ο Forssell δεν έλαβε τη μεγάλη ευκαιρία να κάνει πολλά και το κύριο σημείο εστίασης του παιχνιδιού ήταν όταν χτυπήθηκε τυχαία στο πρόσωπο από τον αριστερό μπακ της HJK Juha Pirinen. Ο παίκτης του αγώνα κρίθηκε ο τερματοφύλακας της HIFK Tomi Maanoja, ο οποίος κυριάρχησε στο κουτί του και έκανε τον εαυτό του επιβλητικό.

Ήταν ένα παιχνίδι που απέδειξε τι είχε ισχυριστεί ο Ari Virtanen. Παρά την έλλειψη δράσης στον αγωνιστικό χώρο, στις κερκίδες υπήρχε ένα πραγματικό θέαμα το οποίο δεν αποτελεί εβδομαδιαίο συμβάν στο Φινλανδικό ποδόσφαιρο. Οι θάλασσες του κόκκινου της HIFK και του μπλε της HJK κυμάτιζαν συνεχώς καθ 'όλη τη διάρκεια του αγώνα, στοχεύοντας με τα τραγούδια τους οι υποστηρικτές και των δύο να δώσουν στους δικούς τους παίκτες ένα μικρό πλεονέκτημα.

Οι οπαδοί της HIFK φώναζαν δυνατά ​​όποτε είχαν την παραμικρή ευκαιρία και ο Maanoja έλαβε τα περισσότερα χειροκροτήματα από ό, τι οι περισσότεροι τερματοφύλακες θα μπορούσαν ποτέ να ελπίζουν. Από την άλλη πλευρά οι οπαδοί της HJK έδειξαν τι σημαίνει να βάλουν ένα γκολ σε αυτό το παιχνίδι, καθώς πανηγύρισαν με χαρά με τον Akseli Pelvas να τρέχει προς αυτούς αφού ο Σουηδός έστειλε τη μπάλα στα δίχτυα αν και τελικά ακυρώθηκε το γκολ για οφσάιντ. Η διαφορά μεταξύ αυτής της ατμόσφαιρας και των άλλων αναμετρήσεων της Veikkausliiga παρουσιάζει πόσο πραγματικά ενδιαφέρονται οι άνθρωποι για αυτό το ντέρμπι.

Η προσέλευση συνεισφέρεται από το γεγονός ότι ουσιαστικά οι δύο μάζες οπαδών υποστηρίζουν την ομάδα τους στο γήπεδό τους, αλλά είναι σαφές ότι αυτές οι ομάδες είναι απελπισμένες να καυχιούνται τα δικαιώματα της πόλης τους. Πρόκειται για ένα πολύ διαφορετικό σενάριο από τα μέσα του 1900 όταν οι δύο πιο διαδεδομένοι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι του Ελσίνκι κοντραρίζονταν για το πρωτάθλημα της Φινλανδίας, όμως δεν σημαίνει ότι θα μείνουν μακριά από προσκήνιο για το συγκεκριμένο αγώνα.

Η HIFK έχει αποδεχτεί ότι δεν είναι πια ο “γίγαντας” που ήταν κάποτε και πολλοί οπαδοί της στενοχωριούνται όταν συνειδητοποιούν ότι είναι πίσω στη μεγάλη σκηνή του Φινλανδικού ποδοσφαίρου, αλλά αυτό δεν θα τους εμποδίσει να σιγουρευτούν ότι θα νικήσουν τη HJK στα 90 λεπτά που μοιράζονται ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο με τους ανταγωνιστές της πόλης τους.

Η σημασία και η επιβίωση του Stadin Derby εξαρτάται κυρίως από την ικανότητα της HIFK να διατηρηθεί στην κορυφαία κατηγορία της Φινλανδίας, αλλά μετά από αρκετό χρονικό διάστημα μακριά από ένα τίτλο και οι δύο ομάδες θα είναι απελπισμένες να ανακηρυχθούν πρωταθλητές του Ελσίνκι μαζί με οποιαδήποτε άλλη τιμή λάβουν.