Ο κόσμος των Ultras: Το ντέρμπι του Κάιρο

Δημήτρης Βαρσάνης


Ο διαιτητής σφυρίζει για τελευταία φορά. Ήταν ένα διαπεραστικό τιτίβισμα που ακούστηκε σχεδόν σε όλο το άδειο Borg El Arab Stadium της Αλεξάνδρειας.

Ο πάγκος της Zamalek το άκουσε σίγουρα, δεδομένου ότι φώναζε εξωφρενικά για τον Ahmed Fathy της Al Ahly - έχοντας επίδεσμο στο μάτι από το αίμα - που ανέτρεψε τον Shikabala, το φυλαχτό και τον αρχηγόο της Zamalek. Πέναλτι. Ο συμπαίκτης του Morsi ευστοχεί για να κάνει το 2-0 στον τελικό του Αιγυπτιακού Κυπέλλου 2016. Οι "λευκοί ιππότες" επικράτησαν με 3-1 στο τέλος. Ένας θρίαμβος στον τελευταίο αγώνα της σεζόν απέναντι στη μισητή της αντίπαλο Al Ahly που είναι η καλύτερη ομάδα στο πρωτάθλημα και έχει τη μεγαλύτερη τροπαιοθήκη. Όσο είναι πρέπον για έναν σύλλογο της δυναμικής του μπορεί επίσης να αναφέρονται και ως "κυρίαρχοι του κόσμου".

Αυτό δεν είναι ένα συνηθισμένο ντέρμπι. Είναι μια σύγκρουση του αουτσάιντερ ενάντια στο φαβορί σε μια χώρα όπου η μορφολογία του εδάφους και οι τάξεις χωρίζονται στις ανώτερες, στις μεσαίες και στις χαμηλότερες. Αντικατοπτρίζονται οι εσφαλμένες γραμμές του El Clasico της Ισπανίας μεταξύ της Barcelona και της Real Madrid, με όλους στην Αίγυπτο να υποστηρίζουν έναν από τους δύο συλλόγους του Καΐρου που είτε άμεσα είτε ως δεύτερη ομάδα. Μπορείς να διαπιστώσεις εύκολα με ποια πλευρά είναι ένας άνδρας, μια γυναίκα ή ένα παιδί όταν έρχεται η μέρα του ντέρμπι με τα μπαρ και τα μπαλκόνια να είναι στολισμένα με τα ανταγωνιστικά χρώματα του κόκκινου και του λευκού. Επιπλέον οι δύο τους έχουν κυριαρχήσει στο Αιγυπτιακό πρωτάθλημα για ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας τους με την Al Ahly ακόμα και να μένει αήττητη σε όλες τις διοργανώσεις το 2005.

Όσο απρόβλεπτο μπορεί να γίνει το άθλημα, οι ιστορίες προέλευσης των διαφόρων συλλόγων ακολουθούν την ίδια προβλέψιμη διαδρομή όπως κάθε παραμύθι ενός σούπερ ήρωα. Στην περίπτωση της Al Ahly η ομάδα γεννήθηκε από τον πρώτο πρόεδρό της, έναν Άγγλο εν ονόματι Mitchell Ince. Ο Ince ο οποίος εργαζόταν στην κυβέρνηση, έκανε για την Ahly ότι και άλλοι ομογενείς του στους συλλόγους της Λατινικής Αμερικής και της υπόλοιπης Ευρώπης. Την ίδρυσή της ομάδας την εμπνεύστηκε από ευρύτερες πολιτικές κινήσεις και το παρατσούκλι «National» είναι ένα γεγονός που επιβεβαιώνει τις προσπάθειες να αντισταθεί τον αποικισμό στις αρχές του 20ου αιώνα. Αυτή ήταν μια ομάδα που διοικούνταν από τους Άραβες για τους Άραβες.

Η Zamalek  που ιδρύθηκε από έναν δικηγόρο είναι οι πιο "σικ" γείτονες της πόλης. Οι τουρίστες και οι ομογενείς συρρέουν σε αυτό το μέρος του Καΐρου και η μοντέρνα ατμόσφαιρα συμπληρώνεται από τις ξένες πρεσβείες που ρέουν μέσω της περιοχής. Είναι μια γειτονιά με ένα ύφος τέχνης που κόβει στον ορίζοντα και είναι ορατή και περήφανη. Υπό την αιγίδα του μισητού Βασιλιά Farouk ο σύλλογος έγινε γνωστός ως η «ξένη ομάδα». Ήταν ομάδα που κυρίως χαρακτηριζόταν από μια ανακατεμένη ενδεκάδα διανοούμενων της μεσαίας τάξης.

Και τα δύο σύνολα οπαδών μεμψιμοιρούν για το άλλο με τον τρόπο που κάνουν όλες οι φυλές του ποδοσφαίρου. Οι οδηγοί ταξί, τα παιδιά, οι σερβιτόροι και ολόκληρη η πόλη θα αναμεταδώσει γεγονότα γι 'αυτούς. Δεν είναι ασυνήθιστο τα σπίτια και τα αυτοκίνητα των σημερινών - ακόμη και πρώην - ποδοσφαιριστών να βρίσκονται σε κίνδυνο κάθε φορά που οι δύο ομάδες συναντιώνται.

Οι οπαδοί έχουν μακρές μνήμες και ακόμα οι σκόρερ στα ντέρμπι πρέπει να είναι λίγο πιο προσεκτικοί όταν κινούνται γύρω από την πόλη, ενώ υπάρχει και βαριά αστυνομική παρουσία στα παιχνίδια μετά τις εχθροπραξίες του 2011 που μεταφέρθηκαν και σε αγώνες των μικρών. Εν αντιθέσει με αυτή την επίμονη ένταση, η αίσθηση είναι ότι το ντέρμπι είναι περίπου ένας τρόπος φυγής: οι οπαδοί της Ahly  θέλουν να ξεχάσουν την έλλειψη οικονομικών μέσων έστω και για λίγο.

Η αντιπαλότητα έχει επισημανθεί από αδικίες και προσβολές, ένα συναίσθημα που εκτείνεται σχεδόν έναν αιώνα πίσω. Το 1944 για παράδειγμα, η Al Ahly ήταν αναστατωμένη όταν η Αιγυπτιακή Ομοσπονδία (και η Zamalek) τιμώρησε τον πρόεδρο της γιατί έστειλε μια ντουζίνα ποδοσφαιριστών στην Παλαιστίνη, αν και τον τελευταίο καιρό ο θυμός προς την ιεραρχία της Zamalek έρχεται πιο συχνά από τους οπαδούς της Zamalek.

Παρ 'όλα αυτά, η εισαγωγή ξένων διαιτητών έχει βελτιώσει τη κατάσταση στον αγωνιστικό χώρο με τους παθιασμένους οπαδούς να θέτουν κάθε λάθος που γίνεται από τον διαιτητή στην ανικανότητα παρά στη προκατάληψη.

Το 2011 εντούτοις ήταν ένα σημείο καμπής. Η πολιτική και το ποδόσφαιρο συναντήθηκαν με αποτέλεσμα τα παιχνίδια να γίνονται κεκλεισμένων των θυρών και τα ντέρμπι σε μια σύντομη φάση εκτός χώρας. Ήταν μια στιγμή που οι Ultras και από τις δύο πλευρές της διαχωριστικής γραμμής έγιναν ένα. Η επανάσταση ήταν ένα σύμβολο της δυσαρέσκειας του κοινού με τον πρόεδρο Hosni Mubarak. Οι Ultras της Al Ahly και της Zamalek βοήθησαν στην καταπολέμηση της αστυνομίας και και πολλοί απλοί Αιγύπτιοι άνθρωποι τους έβλεπαν σαν προστάτες τους.

Η τιμωρία ήρθε ένα χρόνο αργότερα στο Port Said. Πολυάριθμοι οπαδοί της Al Ahly δολοφονήθηκαν από τους οπαδούς της Al Masry. Ζητήθηκε βοήθεια από την αστυνομία με τους φοβισμένους θεατές στο γήπεδο όμως δεν δόθηκε καμία, ενώ ήταν κλειδωμένες οι πόρτες που οδηγούσαν εκτός γηπέδου. Στην έκθεση του εισαγγελέα βρέθηκαν αποδείξεις συμπαιγνίας μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας και των οπαδών της Al Masry. Η φρίκη επισκέφθηκε επίσης τη Zamalek μιας και 20 από τους οπαδούς τους σκοτώθηκαν σε μια άτακτη φυγή σε έναν άλλο αγώνα. Η αστυνομία έριξε δακρυγόνα μέσα στο πλήθος όμως η Zamalek δεν προσέφυγε στη δικαιοσύνη για τους οπαδούς της. Αντ 'αυτού ονόμασε σε γενικές γραμμές τους Ultras «προδότες» και «τρομοκράτες».

Μια μερική ομαλότητα έχει επανέλθει. Η Zamalek σήκωσε το κύπελλο Αιγύπτου 2016 με τους οπαδούς να φωνάζουν άγρια ​​στις κερκίδες και τους παίκτες στα κόκκινα να κατρακυλούν στον αγωνιστικό χώρο με τα κεφάλια τους. Η Αιγυπτιακή Βίβλος των Νεκρών υπόσχεται ότι «όλα είναι δυνατά και εσύ οριοθετείς μόνο το ποιος νομίζεις ότι είσαι». Όσο μεγάλη είναι αυτή η γραμμή βλέπεις την ουσιαστική αλήθεια του ποδοσφαίρου: ότι αυτό που είσαι συχνά ορίζεται από αυτό που δεν είσαι.

Κόκκινο ή άσπρο; Ανώτερη ή κατώτερη τάξη; κάθε πρωτάθλημα θα ήταν φτωχότερό χωρίς το αντίστοιχο ντέρμπι του και το ποδόσφαιρο της Αιγύπου δεν θα υπήρχε χωρίς τις μάχες της Al Ahly με την Zamalek.